Διαπολιτισμική επικοινωνία

Το παιδί και η οικογένειά του πρέπει να έχουν τον έλεγχο του τι θέλουν να μοιραστούν σχετικά με τη ζωή του παιδιού, την φυγή και την ευρύτερη οικογένεια. Η ανταλλαγή εμπιστευτικών πληροφοριών με έναν επαγγελματία δεν είναι αυτονόητη για ένα παιδί πρόσφυγα, ακόμη και αν η επαφή μεταξύ των δυο είναι καλή. Η δυσπιστία και η αυτοσυγκράτηση όσον αφορά αυτά που λέτε αποτελούν τη βασική στάση των περισσότερων προσφύγων. Οι ερωτήσεις συχνά θεωρούνται παρεμβατικές, καθώς οι πρόσφυγες έχουν συχνά αρνητικές εμπειρίες, για παράδειγμα με τις υπηρεσίες πληροφοριών και τους δημόσιους υπαλλήλους που ασχολούνται με τους πρόσφυγες.

Το εγχειρίδιο ALFACA που αναπτύχθηκε από το Nidos στην Ολλανδία και τους συνεργάτες του παρέχει τις ακόλουθες πληροφορίες σχετικά με την πολιτισμικά ευαίσθητη επικοινωνία:

Ο πολιτισμός είναι ένα δυναμικό περιβάλλον. Δεν αρκεί να γνωρίζουμε το πολιτισμικό υπόβαθρο κάποιου ώστε να βελτιώσουμε την επικοινωνία μαζί του. Ένας επαγγελματίας μπορεί να μάθει για ένα άλλο άτομο μόνο συναντώντας το, μέσω της επαφής και του διαλόγου. Αυτό σημαίνει ότι θα πρέπει να αναπτύξει ενσυναίσθηση, να δείξει ενδιαφέρον για το ποιο είναι το άλλο άτομο και τι είναι σημαντικό για αυτό, πάντα με σεβασμό στα όριά του.

Είναι σημαντικό το ασυνόδευτο παιδί να αντιλαμβάνεται τη συζήτηση ως ασφαλή. Ο σκοπός της συζήτησης θα πρέπει να είναι ξεκάθαρος: να συμφωνηθεί το πλαίσιο και να συζητηθεί το τι θα συμβεί με τις πληροφορίες. Αν ο επαγγελματίας διαπιστώσει ότι υπάρχει τραύμα ή δύσκολα θέματα και μυστικά, είναι σημαντικό να συμφωνηθεί το τι θα συζητηθεί και τι όχι, ή να αποφασιστεί πότε ακριβώς θα τελειώσει η συζήτηση.

Μέσω των ανοικτών ερωτήσεων (ποιος, τι, πώς, γιατί) το άτομο παρακινείται να μοιραστεί πράγματα μαζί μας. Η ενεργή ακρόαση απαιτεί να εντρυφήσουμε περισσότερο στα λεγόμενα του άλλου, και αυτό είναι εφικτό μόνο αν αποκλίνουμε από την προσχεδιασμένη μας προσέγγιση απέναντι στη συνέντευξη. Ο επαγγελματίας πρέπει να δίνει στο παιδί την ευκαιρία να κάνει ερωτήσεις και πρέπει να έχει μια ξεκάθαρη άποψη για τις άλλες κουλτούρες, αλλά και για τη δική του. Η τάση συμμόρφωσης με τους δεσπόζοντες κοινωνικούς κανόνες είναι συχνά εντονότερη από ότι πιστεύουμε. Είναι σημαντικό να συνδεθούμε πραγματικά με τον άλλον, υιοθετώντας μια ανοικτή προσέγγιση. Στην περίπτωση των παιδιών, είναι επίσης σημαντικό να λάβουμε υπόψη μας το βαθμό ανάπτυξής τους.

Στη διαπολιτισμική επικοινωνία, ενδέχεται να προκύψουν προβλήματα λόγω του ότι οι άνθρωποι ερμηνεύουν τη συμπεριφορά με διαφορετικούς τρόπους. Συνεπώς, είναι πολύ σημαντικό να γνωρίζουμε τον κίνδυνο που ενέχει η λεγόμενη «εθνοκεντρική προκατάληψη», δηλαδή το να τοποθετεί κανείς τις δικές του αξίες και πρότυπα επάνω από τις καθολικές αξίες και πρότυπα. Η μέθοδος που παρουσιάζεται στη συνέχεια μας βοηθά να συνειδητοποιήσουμε την προκατάληψη και να την αντιμετωπίσουμε.

Η μέθοδος αποτελείται από τρία βήματα, αναπτύχθηκε από τον Pinto (2007)
και μπορεί να συμβάλει σε μια πιο αποτελεσματική διαπολιτισμική επικοινωνία. Τα δύο πρώτα βήματα μας μαθαίνουν να εξετάζουμε τα πράγματα και από τις δύο οπτικές γωνίες (τη δική μας και του άλλου). Στο τρίτο βήμα εντοπίζονται οι διαφορές μεταξύ των δύο πολιτισμών.

Διαπολιτισμική επικοινωνία

Βήμα 1: Συνειδητοποιώ την επίδραση της δικής μου κουλτούρας στη συμπεριφορά μου..

Βήμα 2: Συνειδητοποιώ, ρωτώ, μαθαίνω και αποκτώ γνώσεις για την κουλτούρα του άλλου και τη συμπεριφορά που πηγάζει από αυτή.

Βήμα 3: Αυτή η γνώση μου επιτρέπει να συνδεθώ απόλυτα και να γεφυρώσω το επικοινωνιακό χάσμα.

Κατάρτιση: Εναλλακτική Οικογενειακή Φροντίδα (ALFACA)

Στο πρόγραμμα ALFACA, το Nidos (Ολλανδία) και οι συνεργάτες του ανέπτυξαν την εκπαίδευση ALFACA. Αυτή η εκπαίδευση απευθύνεται, μεταξύ άλλων, στη διαπολιτισμική επικοινωνία. Η εκπαίδευση αποτελείται από μια ηλεκτρονική πλατφόρμα μάθησης στα Αγγλικά και ένα εγχειρίδιο στα Αγγλικά, Γερμανικά, Γαλλικά, Ολλανδικά, Ιταλικά, Ελληνικά, Τσέχικα, Δανικά και Σουηδικά. Επιπλέον, προσφέρει περαιτέρω βιβλιογραφία (για παράδειγμα, σχετικά με την καθοδήγηση σε περιπτώσεις απειλών για την προσωπική ανάπτυξη) και εργαλεία στα Αγγλικά. Όλα είναι διαθέσιμα εδώ.

Κατάρτιση: κατάρτιση στις συνεντεύξεις με τη χρήση avatar (AvBIT)

Το Ινστιτούτο Αστυνομικής Εκπαίδευσης του Πανεπιστημίου Linnaeus στη Σουηδία έχει αναπτύξει ένα πρόγραμμα κατάρτισης στις συνεντεύξεις με τη χρήση avatar (AvBIT). Η εκπαίδευση απευθύνεται σε επαγγελματίες που εργάζονται για κοινωνικές υπηρεσίες, δομές προσφύγων, νοσοκομεία, αστυνομία και σχολεία. Πρόκειται για μια διαδικτυακή μέθοδο που τους διδάσκει πώς να παίρνουν συνέντευξη από παιδιά που έχουν βιώσει τραύματα για ευαίσθητα θέματα. Οι εκπαιδευόμενοι μπορούν να εξασκηθούν στη συνομιλία στον υπολογιστή τους με ένα avatar που είναι ένα πραγματικό παιδί. Περισσότερες πληροφορίες διατίθενται εδώ .

Εργαλείο: πλαίσιο γνώσεων για τους επιτρόπους

Η Υπηρεσία Επιτροπείας της Σκωτίας ανέπτυξε ένα Πρακτικό Εγχειρίδιο το 2013, το οποίο περιλαμβάνει ένα χρήσιμο πλαίσιο γνώσεων για τους επιτρόπους στο Προσάρτημα 4 (σελ. 90-94).

Κατάρτιση: κατάρτιση διαπολιτισμικής ακρόασης (στα Ολλανδικά)

Το Nidos στην Ολλανδία έχει αναπτύξει ένα διήμερο εκπαιδευτικό πρόγραμμα διαπολιτισμικής ενεργούς ακρόασης επικεντρωμένη στα παιδιά, το οποίο είναι υποχρεωτικό για όλους τους Ολλανδούς επιτρόπους. Η εκπαίδευση παρέχει γνώση, επίγνωση και δεξιότητες στην πολιτισμικά ευαίσθητη επικοινωνία και την ενεργή ακρόαση.

Κατάρτιση: εργασία σε πολυπολιτισμικό περιβάλλον (στα Φινλανδικά)

Ηλεκτρονική πλατφόρμα κατάρτισης που απευθύνεται σε κοινωνικούς και ιατρικούς επαγγελματίες που εργάζονται με πολυπολιτισμικούς πελάτες. Η κατάρτιση περιλαμβάνει τομείς σχετικούς με την πολιτισμική κατανόηση και την πολιτισμικά ευαίσθητη επικοινωνία που είναι χρήσιμοι και για τους επιτρόπους (Φινλανδικό Εθνικό Ινστιτούτο Υγείας και Πρόνοιας).

Εργαλείο: υλικό για τη διαπολιτισμική γνώση στην επικοινωνία με παιδιά
(στα Φινλανδικά)