Εισαγωγή
Το δικαίωμα του παιδιού να ακούγεται αποτελεί ατομικό, αλλά και συλλογικό δικαίωμα για ομάδες παιδιών. Στην πράξη, αυτό σημαίνει ότι το κάθε παιδί έχει το δικαίωμα να ακούγεται για όλα τα θέματα που το αφορούν, αλλά και ότι τα κράτη μέλη της ΕΕ και άλλοι φορείς έχουν την ευθύνη να ακούνε τις ομάδες παιδιών και τις εμπειρίες τους, όταν, για παράδειγμα, σχεδιάζουν υπηρεσίες όπως η υποδοχή ασυνόδευτων παιδιών.
Ωστόσο, η συμμετοχή είναι μάλλον η εξαίρεση παρά ο κανόνας στα ευρωπαϊκά συστήματα για τα ασυνόδευτα παιδιά. Αυτό είναι, καταρχάς, αποτέλεσμα του ότι η ευθύνη για την ομάδα στόχο είναι συχνά αποκεντρωμένη σε διάφορους φορείς σε όλη τη χώρα, οπότε η δομημένη συλλογή ανατροφοδότησης δεν εκτελείται από έναν μόνο υπεύθυνο φορέα. Ένας δεύτερος λόγος είναι ότι η ίδια η ομάδα στόχος δεν είναι εύκολο να προσεγγιστεί λόγω των γλωσσικών δυσκολιών, των πολιτισμικών εμποδίων και των συχνών μετακινήσεων. Συνεπώς, η συλλογή πληροφοριών είναι πιο δύσκολη από ό, τι για άλλες ομάδες παιδιών, όπως, για παράδειγμα, στην τακτική φροντίδα νέων.
Ταυτόχρονα, είναι πολύ σημαντικό για τους ανθρώπους που εργάζονται με αυτά τα παιδιά να τα εμπλέκουν σωστά και να σχηματίζουν εικόνα για τις συνθήκες, την ευημερία, την ανάγκη υποστήριξης, την τρέχουσα κατάσταση και τα μελλοντικά τους σχέδια. Πρώτον, διότι τους δίνεται η δυνατότητα να οικοδομήσουν τη σχέση τους με το παιδί και να καταρτίσουν ένα αποτελεσματικό σχέδιο υποστήριξης και δεύτερον, διότι αποκτούν γνώση για γενικές βελτιώσεις στη φροντίδα που δίνεται στα παιδιά .
Κατάρτιση και εργαλεία
Εργαλείο: βιβλίο εργασίας για τα νεοαφιχθέντα παιδιά
Ένα πρακτικό εργαλείο για να δουλέψετε με την ταυτότητα και τις πεποιθήσεις στο μέλλον, παρέχοντας σας παράλληλα την ευκαιρία να εξασκηθείτε στη γλώσσα και να μάθετε σημαντικές έννοιες. Το βιβλίο εργασίας είναι διαθέσιμο στα Αγγλικά , Σουηδικά και href=”http://begripligt.nu/filer/minegenbog8.pdf”> Δανικά .
Άλλο πρακτικό υλικό για τους επαγγελματίες που εργάζονται με ασυνόδευτα παιδιά στα Σουηδικά . (Δημοσιεύθηκε από τον δήμο Strömsund, Σουηδία.)
Εργαλείο υποστήριξης της συλλογής των απόψεων των παιδιών για τις υπηρεσίες προστασίας και υποδοχής
Από το 2009, το Nidos στην Ολλανδία έχει ενσωματώσει τα αποτελέσματα ακαδημαϊκής έρευνας σε αλλαγές πολιτικής που αποσκοπούν στην αύξηση των ευκαιριών για τα ασυνόδευτα παιδιά και στην προώθηση του βέλτιστου συμφέροντός τους. Η έρευνα διεξάγεται ετησίως μέσω ημι-δομημένων συνεντεύξεων που επικουρούνται από διεθνή ερωτηματολόγια για την ευημερία, μαθητές που παίρνουν συνέντευξη από παιδιά της ηλικίας τους, μεθοδολογίες ομαδικής συζήτησης όπως το World Café, έντυπα αξιολόγησης και εκπαίδευση επιτρόπων σε πολιτισμικά ευαίσθητες συνεντεύξεις.
Τα διάφορα μέσα περιγράφονται σε ένα εργαλείο (2014) που διευκολύνει τη συλλογή των απόψεων των παιδιών σχετικά με τις υπηρεσίες προστασίας και υποδοχής. Το εργαλείο μπορεί να χρησιμοποιηθεί από επιτρόπους, κοινωνικούς λειτουργούς, καθημερινούς φροντιστές ή άλλους επαγγελματίες που εργάζονται με τα ασυνόδευτα παιδιά. Μπορείτε να βρείτε το εργαλείο εδώ .
Εργαλείο για την αξιολόγηση των υπηρεσιών επιτροπείας
Το Nidos στην Ολλανδία έχει αναπτύξει ένα έντυπο αξιολόγησης το οποίο μπορεί να συμπληρωθεί από το παιδί στο τέλος της επιτροπείας. Μπορείτε να βρείτε το εργαλείο εδώ .
Εκπαιδευτικό εγχειρίδιο για την προάσπιση των δικαιωμάτων των παιδιών
Η SOS Children’s Villages International έχει αναπτύξει το εκπαιδευτικό εγχειρίδιο για την προάσπιση των δικαιωμάτων των παιδιών (2015) για τους επαγγελματίες φροντίδας που εργάζονται με παιδιά στην εναλλακτική φροντίδα. Το εγχειρίδιο είναι διαθέσιμο εδώ .
Εργαλείο υποστήριξης της συμμετοχής των παιδιών
Το πρόγραμμα Yksin Suomessa (Μόνα στη Φιλανδία) έχει παράξει υλικό στα Φινλανδικά για την υποστήριξη της συμμετοχής των παιδιών, συμπεριλαμβανομένων λιστών ελέγχου, εργαλείων και παιχνιδιών. Μπορείτε να βρείτε το εργαλείο εδώ.
Καλές πρακτικές
Φινλανδία
Ο Φινλανδικός Ερυθρός Σταυρός υποστηρίζει πρώην ασυνόδευτα παιδιά στα οποία έχουν χορηγηθεί άδειες διαμονής. Η ομάδα τους των Young Influencers συζητά θέματα που θεωρεί σημαντικά και συλλέγει τις απόψεις των συνομηλίκων της. Τους δείχνει τις προοπτικές τους και δυνατότητες δράσης, τους ενθαρρύνει και τους υποστηρίζει, ενώ διασφαλίζει ότι ακούγονται σε διάφορα πλαίσια (μέσα ενημέρωσης, έρευνα, δημόσιες συζητήσεις). Παράλληλα ευαισθητοποιεί τους υπεύθυνους λήψης αποφάσεων σχετικά με τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν τα ασυνόδευτα παιδιά κατά τη διάρκεια της διαδικασίας ένταξής τους. Το προσωπικό του Ερυθρού Σταυρού βοηθά την ομάδα των Young Influencers, διευκολύνοντας την πρόσβασή της σε χώρους που μπορεί να μεταφέρει το μήνυμά της.